Җир асты суларын мониторинглау
Җир асты сулары, табигый ресурсларның бер төре һәм халык хуҗалыгында кулланыла торган табигый мохит элементлары буларак, ике төрле табигате белән характерлана. Бер яктан, бу җир астында булган һәм даими агып тора торган, җир астыннан алынучы файдалы казылма, ә икенче яктан коры җирнең гомуми су ресурсларының бер өлеше.
Җир асты сулары, коры җирнең гомуми су ресурсларының бер өлеше буларак, бер-берсе белән, җир өстендәге сулар һәм атмосфера белән тыгыз бәйләнештә тора. Шуңа бәйле рәвештә аларның запаслары геологик-гидрогеологик факторларга гына түгел, ә физик-географик факторларга, шулай ук су хуҗалыгының хәле үзгәрүгә бәйле һәм туклану шартларының, сыйфатының һәм җир асты суларын сайлап алуның үзгәрүен билгеләүче антропоген факторларга бәйле.
Җир асты сулары үзен эксплуатацияләү процессында сарыф итү генә түгел, ә сайлап алу вакытында көчәя торган туклану нәтиҗәсендә өстәмә формалаша торган бердәнбер файдалы казылма. Суның хәрәкәтчәнлеге һәм яңартылучанлыгы аның күләмен генә түгел, ә табигый һәм техноген шартларда туклануны да исәпкә алу кирәклеге белән бәйле.
Контрольсез су алу вакытында җир асты суларының табигый режимын бозу һәлакәтле күренешләр китереп чыгарырга мөмкин. Бу күренешләрне булдырмау өчен даими рәвештә табигый һәм табигый-техник су объектлары мониторингы алып барыла.
«ТР Геология үзәге ФҖБ» ДБУ хезмәткәрләре Татарстан Республикасында җир асты сулары мониторингын гамәлгә ашыралар. Мониторингның төп бурычлары: гидрогеологик фаразлар алу һәм җир асты суларын, табигый һәм административ төбәкләр чикләрендә әйләнә-тирә мохит белән үзара бәйләнешен исәпкә алып, рациональ куллану буенча идарәче карарлар кабул итү; конкрет табигый-техник объектлар торышын бәяләү һәм контрольдә тоту өчен мәгълүмат алу, объектлар буенча турыдан-туры гидрогеологик фаразларны һәм идарәче карарларны нигезләү.