Лабораториянең Төньяк бүлеге тарафыннан әйләнә-тирә мохит объектларына мониторинг үткәрү
Лабораториянең Төньяк бүлеге, әйләнә-тирә мохит торышын мониторинглауның расланган программасы нигезендә эш итеп, су үрнәкләрен даими рәвештә сайлап ала һәм аттестацияләнгән үлчәү методикаларын кулланып, аларга анализ ясый. Суның сыйфатын характерлаучы төп күрсәткечләрнең берсе - гомуми тимер микъдары. Тимер - иң киң таралган элементларыннан берсе, бу аның табигый суларда даими булуын раслый. Тимернең җир өсте суларына керүенең төп табигый чыганаклары булып тау токымнарының химик җилләнүе һәм эрүе тора, шактый өлеше исә сулыкларга җир асты агымы белән эләгә.
Су объектларының тимер кушылмалары белән антропоген пычрануы, барыннан да элек, тау токымнарын чыгару, металлургия һәм химия промышленносте предприятиеләреннән агып төшүче сулар килүгә бәйле.
Тимер тере организмнарның биохимик процессларында мөһим роль уйный. Суда тимер җитмәү су үсемлекләренең үсешен акрынайта, бу исә тимерне биоген элементлар төркеменә кертергә мөмкинлек бирә.
Табигый суларда тимер ике төп валентлык формасында була: Fe (II) һәм Fe(III). Ике халәттәге эрегән тимер формаларының суммар концентрациясен билгеләү өчен «гомуми тимер» терминын кулланалар.
Гомуми тимернең масса концентрациясен билгеләү өчен фотометрик ысул кулланыла. Аның асылы сульфосалицил кислотасы яки аның тимер тозлары белән натрий тозы белән буялган комплекслы кушылмалар ясалудан гыйбарәт. Аз кислоталы тирәлектә сульфосалицил кислотасы тимер (III) тозлары белән генә реакциягә керә, эремәгә кызыл төс бирә. Аз селтеле тирәлектә буяу сарыга әйләнә, бу кислота ионнарының тимер (II) һәм тимер (III) тозлары белән реакциясенә бәйле.
Әлеге ысулны куллану лабораториягә табигый су үрнәкләрендәге гомуми тимер микъдарын югары төгәллек белән билгеләргә һәм норматив күрсәткечләрдән мөмкин булган тайпылышларны вакытында ачыкларга