Гап-гади химия: хлоридларның аргентометрик анализы
Лабораториянең Ык буе бүлеге су объектларын комплекслы мониторинглауны уңышлы гамәлгә ашыра. Безнең белгечләр ай саен табигый суның экологик нормативларга туры килүен тәэмин итеп, аның компонентларына микъдар ягыннан җентекле бәя бирәләр.
Табигый су эрегән газларның, минераль тозларның һәм органик матдәләрнең гармонияле системасыннан гыйбарәт. Хлоридлар, хлорид кислотасы тозлары буларак, барлык табигый чыганакларда – елгалардан һәм күлләрдән алып җир асты суларына кадәр бар. Табигатьтә кальций, магний һәм натрий хлоридлары киң таралган, алар су экосистемаларын формалаштыруда мөһим роль уйный.
Хлоридлар барлыкка килүнең төп табигый механизмы булып, вулкан эшчәнлеген дә кертеп, геологик процесслар нәтиҗәсендә барлыкка килгән тау токымнарыннан минералларны селтеләндерү тора. Хәзерге шартларда хлоридлар микъдары шулай ук кешенең хуҗалык эшчәнлеге: бозлавыкка каршы материаллар куллану, авыл хуҗалыгында ашламалар куллану һәм сәнәгать җитештерүе белән бәйле.
Хлорид-ионнар микъдарын даими мониторинглау күп яклы әһәмияткә ия:
- эчә торган суның сыйфатын тәэмин итү
- су экосистемалары балансын саклау
- инфраструктураны коррозиядән саклау
- авыл хуҗалыгы җирләренең сыйфатын саклау
- хлоридларны билгеләүнең аналитик ысулы.
Лабораториядә аргентометрик методка нигезләнгән ПНД Ф 14.1:2:3.96-97 югары төгәллекле методикасы кулланыла. Методның принцибы анализлана торган үрнәккә көмеш нитраты кушканда эреми торган көмеш хлориды хасил итүдән гыйбарәт. Титрлауның соңгы ноктасы көмеш хроматының кызгылт-кызгылт сары төстәге утырымы барлыкка килү белән билгеләнә, ул көмеш ионнары артып калий хроматы белән үзара тәэсир итешкәндә хасил була.
Анализның максималь төгәллегенә ирешү өчен, титрлау оптималь шартларда – тирәлекнең нейтраль яки аз селтеле реакциясендә (pH 6-9) үткәрелә. Бу кислоталы тирәлектә көмеш хроматы хасил булмау, ә көчле селтеле тирәлектә көмеш оксиды хасил булу белән бәйле, бу исә тикшеренү нәтиҗәләрен боза.
Хлоридлар микъдарын системалы тикшереп тору нәтиҗәсендә табигый суларның составындагы үзгәрешләрне вакытында ачыклау тәэмин ителә, бу аларның сыйфатын һәм регионның экологик иминлеген саклап калырга мөмкинлек бирә.