Эзләү-бәяләү эшләре кысаларында Сарман районында тәҗрибә үткәрелде
Җир асты сулары ятмаларын өйрәнгәндә һәм төрле гидрогеологик мәсьәләләрне хәл иткәндә тикшеренүләрнең төп төре булып сулы катламнарның һәм аэрация зонасының тау токымнарының гидрогеологик параметрларын исәпләү тора, бу параметрларны билгеләмичә, гадәттә, җир асты суларын ачыклау, аларны сан һәм сыйфат ягыннан өйрәнү мөмкин түгел, төрле инженерлык хисапларын һәм фаразларын ясап, халык хуҗалыгында үзләштерүне яки җайга салуны гамәлгә ашырып булмый.
Алдан һәм җентекле разведка стадияләрендә фильтрлау эшләренең төп төре – суны тәҗрибәдә суыртып карау. Тәҗрибәдә суыртыла торган сулар төркемле һәм ялгыз төрләренә бүленә. Берле тәҗрибәләр дәрәҗә түбәнәюенә карап дебит бәйлелеген билгеләү өчен үткәрелә. Шуңа бәйле рәвештә (сынаулардан аермалы буларак) берле тәҗрибәләр ике-өч баскычка түбәнәйтелгән дәрәҗәләрдә үткәрелә. Төркемле тәҗрибәләр – эшләренең төп төре, әгәр суны суырту бурычы гидрогеологик параметрларны билгеләү, чик шартларын өйрәнү, дәрәҗә киселеше күләмнәрен сынау аша билгеләүдән гыйбарәт булып торса.
Әлеге эш төрләре «ТР Геология үзәге ФҖБ» ДБУ хезмәткәрләре тарафыннан дәүләт йөкләмәсе кысаларында эзләү-бәяләү эшләрен башкарганда даими нигездә үткәрелә.
Мисалларның берсе – республиканың Сарман районында Сөлек торак пунктын су белән тәэмин итү чыганагын эзләү максатыннан эзләү-бәяләү эшләре.
Бораулау эшләре нәтиҗәсендә учреждение белгечләре тарафыннан билгеле бер перспективалы сулы горизонтта тәҗрибә-фильтрлау эшләре үткәрелгән.
Тәҗрибә-фильтрация эшләрен үткәрү һәм эшкәртү нәтиҗәсендә түбәндәге төп гидрогеологик параметрлар билгеләнә: дебит, дәрәҗәнең түбәнәю зурлыгы, фильтрация коэффициентлары, су үткәрүчәнлек, пьезо- һәм үткәрүчәнлек, су бирү, агып чыгу, китерелгән йогынты радиусы, сулыкларның суммар каршылыгы һ.б. Моннан тыш, суыртылган сулар җир асты һәм җир өсте суларының үзара бәйләнеше, чиктәш офыкларның үзара бәйләнеше турында мәгълүмат алу; скважина дебиты белән дәрәҗә түбәнлеге арасындагы бәйлелекне билгеләү; үзара бәйләнештә торган берничә эксплуатация скважиналарының уртак эшендә су алу корылмасы урнашкан участок чикләрендә дәрәҗә киселеше үлчәмнәрен ачыклау мөмкинлеген бирә.
Бу параметрлар җир асты сулары запасларын һәм су алу корылмасын файдалануга тапшыру мөмкинлеген билгеләү өчен аерылгысыз өлеш булып тора.